ALIX AYMÉ: KHOẢNH KHẮC BÌNH YÊN TRONG GIẤC NGỦ TRƯA

Trong nền hội họa Đông Dương đầu thế kỷ XX, Alix Aymé (1894–1989) là một trong những nhân vật có đóng góp đặc biệt cho sự hình thành và phát triển của nghệ thuật sơn mài hiện đại. Bà không chỉ là giảng viên gắn bó lâu năm với Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, mà còn là một trong số ít nghệ sĩ phương Tây thấu hiểu và làm chủ kỹ thuật sơn ta truyền thống của Việt Nam, chất liệu mà bà đã nâng lên thành biểu đạt nghệ thuật đậm tính cá nhân và thi vị.

Một ví dụ điển hình cho sự kết tinh ấy là tác phẩm “Giấc ngủ trưa” (Afternoon Nap), được thể hiện bằng sơn mài trên nền vàng lá, với bảng màu hạn chế nhưng đầy chiều sâu, cho thấy trình độ kỹ thuật điêu luyện và tư duy tạo hình hiện đại.

504376315-122203630058123652-4662218228469464422-n-1751869081.jpg

 

Trong bố cục tranh, người mẹ và đứa con nhỏ cùng nằm nghiêng, ôm nhau trong giấc ngủ an lành. Khuôn mặt người mẹ nghiêng về phía con, đôi mắt khép kín, nét môi phảng phất một nụ cười mơ hồ. Đứa trẻ tóc vàng cũng chìm vào giấc ngủ trong vòng tay mẹ, như thể được chở che tuyệt đối trong một vầng ôm dịu dàng, bất biến với thời gian. Những đường cong mềm mại của hai thân thể hòa quyện như một khối thống nhất, tạo cảm giác tĩnh tại, sâu lắng. Không khí trong tranh mang chất mộng, vừa hiện thực lại vừa mang màu sắc biểu tượng.

Điểm đặc sắc của tác phẩm nằm ở cách Alix Aymé vận dụng kỹ thuật sơn mài truyền thống Việt Nam nhưng xử lý theo lối phương Tây. Sự phối hợp giữa màu son nâu đỏ, nền vàng óng ánh và mảng đen sâu thẳm đã tạo nên các tầng lớp không gian vừa giàu chất trang trí, vừa gợi cảm xúc trữ tình. Bề mặt tranh được mài kỹ để lộ những lớp màu xen kẽ, cho thấy bà đã vận dụng thuần thục kỹ thuật mài nhiều lớp, một trong những đặc trưng tinh vi nhất của sơn mài cổ truyền. Cánh tay người mẹ được thể hiện với đường viền đơn giản mà dứt khoát, đầy biểu cảm, cho thấy sự tiết chế hình họa nhưng không làm mất đi cảm giác sống động.

Nét chữ ký nhỏ gọn, đặt khiêm tốn phía dưới bên phải tranh, càng khẳng định phong cách nghệ sĩ, một người không phô trương nhưng để lại dấu ấn bền vững qua từng bức vẽ.

Trong sự nghiệp của Alix Aymé, đề tài mẹ và con không chỉ là biểu tượng của tình cảm thiêng liêng, mà còn là chủ đề phản ánh thế giới nội tâm sâu thẳm của người phụ nữ. Qua Giấc ngủ trưa, bà gửi gắm một cảm xúc đầy nhân văn, một khoảnh khắc yên bình giữa đời sống, nơi tình mẫu tử được khắc họa không cần lời, chỉ bằng sắc màu, ánh sáng và sự tĩnh lặng tuyệt đối.

Tác phẩm không chỉ là một minh chứng cho trình độ kỹ thuật sơn mài xuất sắc của Alix Aymé, mà còn là biểu hiện cô đọng cho tâm hồn dịu dàng và tinh tế của một nữ họa sĩ đã sống, sáng tác và gắn bó sâu sắc với đất nước Việt Nam trong suốt nhiều thập niên.

Le Auction House

Link nội dung: https://nghethuatvietnam.vn/alix-ayme-khoanh-khac-binh-yen-trong-giac-ngu-trua-461.html