Hoa của Lê Phổ không phải để ngắm chơi mà là để cảm, để đối thoại. Ông vẽ hoa như người ghi lại nhịp thở của tự nhiên bằng một tâm thế tôn trọng và yêu thương. Tranh của ông vì thế luôn có một độ mềm, một nhịp điệu uyển chuyển và đặc biệt là một ánh sáng nội tâm, thứ ánh sáng không đến từ bút pháp mà đến từ tâm tưởng của người nghệ sĩ.
Ở giai đoạn đầu 1920 1945, tranh hoa thường được thể hiện trên lụa với bố cục thoáng, nét vẽ tiết chế và màu sắc nhã nhặn. Những tác phẩm này mang rõ ảnh hưởng của mỹ học phương Đông, gợi nhớ tranh lụa Trung Hoa thời Tống với tinh thần tĩnh lặng, đậm chất thơ. Hoa trong tranh không chỉ là vật thể mà là khí chất.
Từ giữa thế kỷ XX, bước vào thời kỳ Romanet 1945 1962, Lê Phổ phát triển kỹ thuật sơn dầu trên lụa, một sáng tạo mang dấu ấn cá nhân hiếm có. Lụa được bồi lên ván cứng, cho phép ông tạo nên độ dày mỏng linh hoạt, ánh sáng mịn và chiều sâu thị ảnh độc đáo. Tranh hoa giai đoạn này đầy đặn hơn, ấm áp hơn với các gam vàng, đỏ, lục được phối kết giàu nhạc tính. Nhiều tác phẩm trong giai đoạn này như những bản hòa tấu thị giác, nơi hoa, lá và ánh sáng quyện vào nhau trong một nhịp điệu vừa trầm mặc vừa tỏa sáng.
Đến thời kỳ Findlay 1963 2001, khi ông hợp tác với Wally Findlay Galleries tại Hoa Kỳ, tranh hoa trở nên rực rỡ, lộng lẫy, đầy sức sống. Bố cục dày đặc hơn, màu sắc tươi sáng hơn, không gian giàu chất biểu cảm hơn. Hoa được đặt trong những chiếc bình sứ, lọ cổ, chậu tráng men, đôi khi kết hợp với bàn gỗ, gốm men hoặc những chi tiết nội thất phương Đông. Tất cả tạo nên một tổng thể trang nhã, sang trọng nhưng vẫn gần gũi, mộc mạc. Người xem có cảm giác không phải ngắm tranh mà đang sống cùng hoa, những bông hoa bất diệt.
Điều làm nên sự khác biệt lớn nhất trong tranh hoa của Lê Phổ chính là cảm xúc. Mỗi bó hoa không chỉ là một hiện thực được tái hiện bằng màu sắc và đường nét, mà còn là một ký ức qua thời gian, một giấc mơ dịu dàng, một nỗi hoài niệm lặng lẽ nhưng bền bỉ. Ông không đơn thuần vẽ lại những bông hoa, mà làm cho chúng hiện hữu với một đời sống riêng, vừa thanh tân vừa vĩnh cửu. Hoa trong tranh Lê Phổ không chỉ nở trên mặt toan, mà còn lặng lẽ nở trong lòng người xem, như một biểu tượng của vẻ đẹp Việt, lặng lẽ, tinh tế và không bao giờ tàn.
Le Auction House
